psychozyPsychozy objawiają się m.in. urojeniami i (lub) omamami. Urojenia są fałszywymi przekonaniami, sprzecznymi z indywidualnym doświadczeniem, nie poddające się logicznej, rzeczowej argumentacji ani wymowie faktów.
Niekiedy urojenia mogą tworzyć rozbudowany, powiązany i spójny system. Należy jednak odróżnić urojenia od panujących w danej grupie kulturowej opinii, przesądów, uprzedzeń i zabobonów. Urojenia dotyczą na ogół cech samego chorego i jego roli społecznej. Chory może mieć wrażenie, że jego myśli są nasyłane, zbierane lub odsłaniane, może mieć urojenia wpływu, oddziaływania lub owładnięcia odnośnie ruchów jego ciała, kończyn, albo określonych myśli, działań czy odczuć. Może mieć przekonanie o zdolności wpływu na pogodę, wrażenie pozostawania w łączności z przybyszami innego świata, urojenia wielkościowe, posłannicze, wynalazcze lub reformatorskie i np. podejmować próby przekonania polityków do swojego projektu reform społecznych. Może mieć urojenia ksobne (wyobrażać sobie, że obcy ludzie interesują się nim, mówią o nim), erotyczne (kobieta może mieć przekonanie, że wszyscy mężczyźni usiłują ją uwieść), prześladowcze, hipochondryczne (np. przekonanie o braku jakiegoś organu wewnętrznego) lub katastroficzne.
Omamy mogą dotyczyć każdego ze zmysłów. Omamy słuchowe mogą polegać na słyszeniu dźwięków, szumu, lub głosów, np. komentujących zachowanie chorego, rozmawiających między sobą, wydających choremu polecenia. Chory może czuć nieprzyjemny zapach (omamy węchowe), który może interpretować jako obecność gazu w powietrzu. Omamy smakowe mogą wyrażać się odczuwaniem nieprzyjemnego smaku potraw, co dla chorego może oznaczać truciznę. Omamy wzrokowe mogą polegać na widzeniu nieobecnych osób, rzeczy lub zjawisk.
Poszczególne psychozy wyróżniają się specyficznymi objawami, np. schizofrenia katatoniczna objawia się m.in. pobudzeniem, bezcelową aktywnością ruchową lub przeciwnie -osłupieniem, zastyganiem w dziwacznych pozycjach, utrzymywaniem sztywnej pozycji przy próbach spowodowania ruchu lub giętkości woskowej (utrzymywaniem kończyn i tułowia w pozycjach nadanych z zewnątrz). Wśród psychoz wymienia się m.in. schizofrenię paranoidalną, hebefreniczną, katatoniczną, niezróżnicowaną, rezydualną, prostą, uporczywe zaburzenia urojeniowe, ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne, zaburzenia schizoafektywne oraz psychozy spowodowane używaniem alkoholu lub narkotyków.
Leczenie psychoz odbywa się pod kontrolą lekarza psychiatry i polega na stosowaniu neuroleptyków. Oddziaływania psychologiczne służą na ogół pomocy w przystosowaniu społecznym chorego.
| 