Słownik

psychologia zdrowia

Psychologia zdrowia jest młodą i dynamicznie rozwijającą się gałęzią psychologii, którą najogólniej można by określić jako zastosowanie wiedzy psychologicznej do zagadnień zdrowia, choroby i systemu opieki zdrowotnej. Zajmuje się problematyką promocji zdrowego stylu życia i utrzymywania zdrowia, wpływem czynników psychicznych na zdrowie i chorobę, zastosowaniem technik psychoterapeutycznych we wspomaganiu leczenia chorób psychosomatycznych, obejmując wszelkie psychologiczne aspekty związane ze zdrowiem. Psychologia zdrowia zbliża się swym zakresem do medycyny psychosomatycznej, medycyny behawioralnej i psychiatrii.

Badania prowadzone w ramach tej dziedziny zaowocowały wieloma teoriami w których wyjaśnia się i opisuje postawy i zachowania prozdrowotne, wpływ stresu oraz innych czynników na zdrowie człowieka, a także opisuje się sposoby radzenia sobie z chorobą.

Zgodnie z koncepcjami wypracowanymi w ramach psychologii zdrowia, tradycyjny, dychotomiczny podział zdrowie - choroba jest błędny. Chcąc trafnie opisać stany choroby i zdrowia, należy umieścić je na kontinuum. Na jednym krańcu znajdzie się osoba poważnie zagrożona przedwczesnym zgonem. Drugi kraniec opisywałby optymalny stan zdrowia i odporności na choroby. Pozycja na tym kontinuum nie jest statyczna. Ponadto "zdrowy" kraniec kontinuum uwzględnia także stopień, w jakim człowiek doświadcza radości i pełni życia.

Psychologia zdrowia przyjmuje biopsychospołeczny model zdrowia, wymagający całościowego podejścia do pacjenta, uwzględniając czynniki biologiczne, społeczne i psychologiczne. Oznacza to uwzględnianie wpływu leczenia na "całego" pacjenta, a nie tylko na chory organ wymagający naprawy. W modelu biomedycznym nie zwraca się uwagi na całość, ponieważ uwzględnia on wyłącznie czynniki biologiczne. Uwaga skupiona jest na ciele i chorobie, kosztem traktowania pacjenta jako osoby.

Rosnąca popularność modelu biopsychospołecznego poparta jest wynikami badań empirycznych. Istnieją niezbite dowody, że czynniki związane z zachowaniami wpływają na 7 spośród 10 głównych przyczyn zgonów w Stanach Zjednoczonych.