Słownik

autoagresja

Skłonność do zachowań wrogich wobec samego siebie, niebezpiecznych dla samego siebie, takich jak samookaleczenia, samobójstwo i inne. Zachowania autoagresywne mogą mieć także charakter bierny (na przykład głodzenie się, zaniedbywanie higieny osobistej lub spraw zdrowia itp.), jednak o autoagresji mówimy wyłącznie wówczas, kiedy zachowanie jest celowo, świadomie wymierzone przeciwko samemu sobie, podjęte w celu wyrządzenia samemu sobie krzywdy. Z tego punktu widzenia na przykład dokonanie amputacji własnej, objętej gangreną kończyny nie jest formą autoagresji.

Akty autoagresji zdarzają się głównie w przypadku poważnych zaburzeń osobowości i zachowania oraz w zaburzeniach psychotycznych. Czasami można je obserwować w stanach upojenia alkoholowego lub odurzenia innymi narkotykami, wówczas jednak są najprawdopodobniej wyrazem tendencji autoagresywnych istniejących tak czy inaczej, niezależnie od intoksykacji.

Warto podkreślić, że interpretacja wyrazu i sensu tendencji autoagresywnych jest w znacznej mierze uwarunkowana kulturowo. Podczas gdy w naszej kulturze zwykle uznajemy autoagresję za objaw zaburzeń psychicznych i/lub emocjonalnych, w niektórych grupach etnicznych jest ona elementem zaawansowanych praktyk mistycznych i religijnych, a zatem zjawiskiem w pewnych okolicznościach społecznie pożądanym, zasługującym na podziw, mogącym być nawet podstawą społecznej nobilitacji.

Zachowania autoagresywne częste są wśród członków podkultur więziennych, zaś gotowość do samookaleczenia lub podejmowania autoagresji w innej formie spotyka się z uznaniem współwięźniów i bywa powodem awansu w więziennej hierarchii społecznej.